Ngoni

Ngoni to instrument strunowy, wywodzący się z Afryki Zachodniej. Jest podobny do kory z tą jednak różnicą iż posiada mniejszą ilość strun i troszkę inną konstrukcję. Tradycyjnie muzyce granej na ngoni toważyszy śpiew. Poprzez ciepłe i łagodne brzmienie instrument zachwyca a dźwięki przynoszą odpręrzenie.

 

Zdjęcie z prawej strony prezentuje 8 strunowe ngoni wraz z zamontowanymi pokrętłami, instrument wykonany w Pracowni Promyk.

 

1. Konstrukcja.
2. Sposób strojenia.
3. Technika gry.
4. Ngoni ze sztuczną membraną.

 

1. Konstrukcja.

 Tradycyjnie rezonatorem jest tykwa (o średnicy od 36 cm do 46 cm), przez której środek przechodzi długi kij (około od 104 do 120 cm). W tykwie znajdują się dwa otwory. Pierwszy przysłonięty jest napiętą skórą, na której oparty jest kawałek drewienka, a do drewienka zamontowane są struny. Przez drugi otwór wychodzi dźwięk z rezonatora. Tradycyjnie struny zaczepione są do skórzanych pierścieni, które poprzez przesuwanie po kiju odpowiednio napinają struny. Czasem zamiast pierścieni ze skóry, tworzy się je z ściśle nawiniętego sznurka. Oczywiście rozwiązanie to również wymaga sprytu w obsłudze a właściwe napięcie, strojenie strun może zająć sporo czasu. W ngoni zamiast pierścieni mogą być zamontowane pokrętła gitarowe. Znakomicie ułatwiają one strojenie instrumentu a tym samym zwiększają komfort gry. Warto zaznaczyć tu iż istnieje obecnie dużo różnych odmian tego instrumentu. Kijem do którego zamontowane są pierścienie może być odpowiednio dobrany kij bambusowy lub innego rodzaju odpowiednio wytrzymałe drewno. Rezonator (kula) może być z wysuszonej i pustej w środku tykwy tak jak w tradycyjnym ngoni lub z kompozytu lub odpowiednio uformowanego i utwardzonego papieru. Obecnie zdecydowanie polecam wersję z kompozytu a i taką aktualnie wykonuję. Jest to bardzo trwałe i dobrze nagłaśniające.

 [powrót]

Zdjecie po prezentuje ngoni mające 12 strun.Wykonane w Pracowni Promyk.

 

2. Sposób strojenia.

Tradycyjnie (duże) ngoni posiada sześć strun zamontowanych w dwóch równoległych rzędach. Zarówno kamale ngoni jak i Donso Ngoni posiada sześć strun, lecz strojone są nieco inaczej. Strój zależny jest też od ilości strun i często od preferencji poszczególnych muzyków. Zastosowana skala to pentatonika. Mimo iż w podstawowym, tradycyjnym ngoni strun jest sześć, to obecnie dość modne i często stosowane jest umieszczanie większej ilości np.: osiem, dziesięć lub dwanaście a czasem i więcej. Stosowane są struny nylonowe lub żyłki wędkarskie a nawet żyłki od kosiarek. Grubość strun dobiera się zależnie od wysokości dźwięku, dla wysokich stosuje się cienkie, dla niskich grube.

3. Technika gry.

Opiera się na szarpaniu strun palcami, najczęściej stosowany jest kciuk i palec wskazujący. Pozostałymi palcami najczęściej trzyma się drewniane kijki umieszczone przy membranie (łączące się z głównym kijem). Techniki trzymania instrumentu są różne, najłatwiej zaobserwować je u muzyków wykonujących tradycyjną muzykę na ngoni. Instrumenty czasem są dość duże, zatem dla ułatwienia gry stosuje się pas, który po podpięciu do instrumentu i zawieszeniu na ramieniu znacznie ułatwia jego trzymanie i grę oraz przemieszczanie się.

Dźwięki ngoni znakomicie komponują się z wieloma instrumentami między innymi: z muzyką graną na bębnach np: djembe oraz na balafonie i lamellofonach. Z pewnością jest to instrument który jest w stanie poprzez ciepło swego brzmienia wnieść dobry, łagodny nastrój.

4. Ngoni ze sztuczną membraną.

W Pracowni Promyk można zamówić ngoni w którym membrana tradycyjnie wykonana ze skóry zastąpiona będzie membraną z zastępczych surowców. Z pewnością ucieszy to wszystkich ceniących piękne dźwięki ngoni a jednocześnie chcących mieć instrument bez elementów pochodzenia zwierzęcego. Instrument ze sztuczną membraną odznacza się tak samo dobrymi właściwościami dźwiękowymi jak taki ze skórą. Zaletą jest to że sztuczna membrana nie reaguje na zmianę wilgotności powietrza. Ngoni z sztuczną membraną jest już dostępne w galerii.

 [powrót]